Wszawica to choroba pasożytnicza wywołana przez wesz ludzką (Pediculus humanus), która jest na tyle powszechna, że jako społeczeństwo zaczęliśmy ją bagatelizować. Wciąż natomiast stanowi ona swoiste tabu – przyznanie się do nosicielstwa wszawicy może skazywać na ostracyzm, co wynika z tego, że choroba niesłusznie budzi skojarzenia z niskim poziomem higieny. Innym popularnym mitem na temat wszawicy jest ten, że choroba od razu wywołuje nieznośny świąd skóry głowy. Tymczasem od zarażenia do wystąpienia objawów może minąć dobrych kilka czy nawet kilkanaście dni – ma to związek ze stosunkowo długim okresem wylęgania wszy. Po szczegóły zapraszamy do naszego artykułu.

Jak przebiega rozwój wszy?

Rozwój wszy ludzkiej to proces składający się z kilku etapów:

Etap 1: gnida – gnidy to jaja wszy, które mają biało-perłowe zabarwienie i są mocno przyklejone do włosa tuż przy skórze przy pomocy substancji potocznie nazywanej cementem. Gnida ma około 0,5–1,5 mm długości.

Etap 2: okres wylęgania wszy – po około 7-8 dniach, w zależności od warunków panujących na głowie nosiciela, z jaj wykluwają się larwy wszy.

Etap 3: stadium larwalne – młodociane formy pasożyta, czyli larwy, przypominają już dorosłe wszy, zaczynając się samodzielnie odżywiać krwią nosiciela. Rozwój larw trwa około 13 dni i to na tym etapie zwykle pojawia się charakterystyczny objaw wszawicy, jakim jest nieznośny świąd skóry głowy.

Etap 4: dorosłe wszy i pełna infestacja – dorosłe pasożyty osiągają długość ok. 4 mm. Samica żyje około 40 dni i w tym czasie może złożyć nawet 330 jaj (do 10 dziennie), co skutkuje masowym zasiedleniem głowy nosiciela, czyli tzw. infestacją.

Nietrudno policzyć, że pełen okres wylegania i rozwoju wszy od złożenia jaj zajmuje około 20 dni. Po tym czasie dorosłe już wszy uzyskują zdolność rozmnażania, stanowiąc zagrożenie nie tylko dla nosiciela, ale też osób znajdujących się w jego otoczeniu, które mogą łatwo i nieświadomie zarazić się wszawicą.

Jak długo wszy i gnidy przeżywają poza organizmem nosiciela?

Choć wszy są pasożytami człowieka, to wykształciły zdolność do czasowego przeżycia poza ludzkim organizmem. Dorosłe wszy mogą przetrwać do około 2–3 dni w środowisku zewnętrznym (np. na pościeli, grzebieniu, czapce). Z kolei gnidy są jeszcze bardziej odporne – szacunkowo mogą przeżyć poza człowiekiem nawet około tygodnia, w tym czasie zachowując zdolność do wyklucia larw.

Porada eksperta Nitolic:

Wszawica najczęściej przenosi się przez bezpośredni kontakt „głowa do głowy”, na przykład podczas zabawy, przytulania itd. Możliwe jest jednak także pośrednie zarażenie poprzez wspólne używanie np. grzebieni, gumek do włosów, czapek, ręczników, pościeli etc.

O tym, jak sprawdzić, czy dziecko ma wszy, więcej przeczytasz w osobnym artykule poświęconym objawom tej choroby oraz metodom kontrolowania włosów dziecka.

Leczenie i profilaktyka

Nawet zaawansowana infestacja nie jest powodem do paniki. Z wszawicą można sobie poradzić szybko, wygodnie, bez płaczu i stosowania dziwnych, domowych sposobów. Wystarczy tylko sięgnąć po odpowiedni preparat.

Naszą propozycją jest Pipi Nitolic spray, który działa od razu, eliminując wszystkie stadia rozwojowe wszy w ciągu około godziny, nie wymagając ponownej aplikacji.

Porada eksperta Nitolic:

Aby leczenie wszawicy było skuteczne, należy nim objąć wszystkie zarażone osoby w jednym czasie.

Więcej o tym, jak powinna przebiegać skuteczna kuracja na wszy, piszemy w osobnym artykule.

Przed wszawicą można się też zabezpieczyć. Służą do tego specjalistyczne preparaty ochronne, takie jak Pipi Nitolic prevent plus, które uniemożliwiają pasożytom zasiedlenie głowy nowego nosiciela. Ochronę można uzupełnić o praktyczne gumki do włosów Nitolic prevent, które dodatkowo ułatwiają ułożenie krótkiej fryzury, minimalizującej ryzyko kontaktu z pasożytami.

Podsumowanie

Tradycyjnie już zapraszamy na krótkie podsumowanie najważniejszych kwestii poruszonych w tym artykule, a które warto zapamiętać, aby jeszcze skuteczniej chronić dziecko i całą rodzinę przed wszawicą.

Ile trwa okres wylęgania wszy z gnid?

Cały proces zajmuje około 7–8 dni. Po tym czasie z jaja (gnidy) wykluwa się larwa wszy, co zapoczątkowuje właściwą infestację, czyli zasiedlenie głowy nosiciela przez pasożyty.

Czy wszy mogą przeżyć poza głową człowieka?

Jak najbardziej. Dorosłe wszy mogą przeżyć poza nosicielem nawet do 2–3 dni, a gnidy jeszcze dłużej. Z tego powodu do zarażenia wszawicą może dojść również pośrednio, na przykład poprzez używanie wspólnych przyborów do włosów.

Czy każde swędzenie głowy oznacza wszawicę?

Nie, świąd może być objawem także np. chorób dermatologicznych. Jednak należy pamiętać, że brak swędzenia nie wyklucza wszawicy – w przypadku podejrzenia choroby należy regularnie kontrolować włosy dziecka.

Czy wszawicą można się zarazić przez grzebień lub czapkę?

Tak, jest to częsta droga zarażenia, stąd rodzice powinni uczulić dziecko, aby nigdy nie pożyczało innym swoich przedmiotów osobistych i nie korzystało z cudzych.