Z uwagi na częstość występowania za największe zagrożenie uznaje się wesz głowową, która wywołuje bardzo nieprzyjemną chorobę pasożytniczą: wszawicę. Aby lepiej zrozumieć, z czym właściwie mamy do czynienia, dobrze jest poznać cykl rozwoju wszy. Temu tematowi poświęcamy nasz kolejny artykuł poradnikowy.
Czym są wszy?
Wszy to pasożyty zaliczane do podgromady owadów uskrzydlonych, które bytują na ssakach, w tym na ludziach, żywiąc się ich krwią. U nosicieli wywołują chorobę pasożytniczą nazywaną wszawicą. Można wyróżnić kilka rodzajów wszy stanowiących zagrożenie dla człowieka, w tym wesz głowową, wesz łonową oraz wesz odzieżową.
Zdecydowanie najczęściej mamy do czynienia z wszą głowową, którą można „złapać” w wielu codziennych sytuacjach, początkowo zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy. Dawniej wszawicę przypisywano wyłącznie środowiskom patologicznym, osobom niedbającym o higienę oraz kojarzono ją ze skrajną biedą. Obecnie wiemy, że takie czynniki, jak poziom zamożności czy dostęp do środków czystości nie mają wielkiego wpływu na ryzyko zarażenia się wszawicą.
Wszy są trudno dostrzegalne gołym okiem. Podkreślmy, że choć należą do gromady owadów uskrzydlonych, to nie posiadają skrzydeł typowych dla innych owadów, poruszając się wyłącznie przy pomocy trzech par czepnych odnóg, którymi chwytają się ludzkiego włosa.
Charakterystycznym elementem budowy wszy głowowej jest aparat gębowy typu kłująco-ssącego, który umożliwia pasożytowi wysysanie krwi spod skóry żywiciela. Dorosłe osobniki osiągają długość około 4 mm, natomiast larwy między 2 a 3 mm.
Najważniejsze fakty na temat wszy głowowej, które warto zapamiętać, to:
- Bytują na owłosionej skórze głowy.
- Mają owalny, wydłużony kształt.
- Posiadają aparat gębowy typu kłująco-ssącego.
- Żywią się krwią nosiciela.
- Nie latają.
Czym są gnidy?
Gnidy to kolejny ważny termin, który wymaga omówienia w kontekście rozwoju wszy. Gnidy to nic innego jak jaja wszy. Mają biało-perłową barwę i długość około 8 mm. Pojawienie się gnid na głowie to zwykle pierwszy objaw wszawicy, poprzedzający silny świąd skóry głowy (ten objaw zwykle obserwuje się po około 10-14 dniach od zarażenia).
Jaja wszy są mocno przytwierdzone do nasady włosa przy pomocy specjalnego spoiwa przypominającego cement. Co ważne, gnidy zachowują zdolność do zarażania nawet przez 2 tygodnie, dlatego w przypadku ich wykrycia należy od razu rozpocząć leczenie wszawicy, aby nie dopuścić do rozwoju choroby i związanych z tym nieprzyjemnych konsekwencji.
Jak usunąć gnidy? Odpowiedź znajdziesz w osobnym artykule.
Cykl życia wszy
Rozwój wszy następuje w błyskawicznym – z ludzkiej perspektywy – tempie. Samica wszy głowowej żyje około 40 dni i w tym czasie może złożyć maksymalnie do około 300 jaj (około 8 dziennie). Rozwój zarodkowy traw około 7 dni i po tym czasie ukształtowana już larwa opuszcza osłonki jajowe przez otwarte wieczko.
Młodociane formy wszy budową przypominają już dorosłe osobniki. Co ważne, od razu zaczynają odżywiać się krwią nosiciela, a po około 2 tygodniach same są gotowe do rozrodu. Dlatego wszawica rozwija się bardzo szybko i jej zbagatelizowanie na samym początku może spowodować wystąpienie bardzo nieprzyjemnych objawów w postaci nieznośnego swędzenia, powstawania ran na skórze głowy czy złego samopoczucia.
Ważną informacją jest to, że zarówno dorosłe osobniki, jak i larwy wszy, mogą przeżyć poza żywicielem nawet do 2 dni. Dlatego do zarażenia wszawicą często dochodzi w wyniku nie bezpośredniego kontaktu z nosicielem, ale jakąś powierzchnią, na której czasowo bytują pasożyty – na przykład dywanem, tapicerowanym oparciem w autobusie, czyjąś czapką, ręcznikiem etc.
Wszawica to problem, który może dotknąć także Ciebie i Twoje dziecko
O wszawicy nie mówi się zbyt wiele, ponieważ ta choroba wciąż jest uznawana za powód do wstydu. Zupełnie niesłusznie. Wszawicę przynoszą do domu przede wszystkim dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli, również prywatnych, w których obowiązuje bardzo wysokie czesne.
Dlatego rodzice powinni zachować czujność, zwłaszcza w okresie podwyższonego ryzyka wszawicy, czyli od września do czerwca. Najlepszym sposobem na zminimalizowanie prawdopodobieństwa „złapania wszy” przez dziecko jest stosowanie profilaktyki w postaci specjalistycznego preparatu Pipi Nitolic prevent plus.
Preparat w sprayu rozpyla się bezpośrednio na włosy. Tworzy on nieprzyjazne środowisko dla wszy, uniemożliwiając im zagnieżdżenie się na głowie potencjalnego nosiciela. Pipi Nitolic prevent plus jest w pełni bezpieczny dla ludzi i środowiska. To świetny wybór również na kolonie, obóz czy inne wyjazdy zorganizowane, w których bierze udział Twoje dziecko.
Jeśli na prewencję jest już za późno i pociecha ma wszawicę, to należy od razu rozpocząć leczenie, sięgając po skuteczny środek na wszy. Szczególnie dobrze ocenianym produktem jest Pipi Nitolic spray, który eliminuje do 100% pasożytów już po pierwszej aplikacji.
Oba preparaty są również dostępne w ekonomicznym, rodzinnym zestawie Pipi Nitolic leczenie i ochrona.